Kayseri milletinin adı çıkmış cimridir diye. Yok valla, tamamen kuru iftira. Kaç yıllık yarı-Kayseriliyim, ben hiç bir cimriliklerini görmedim. Hee bir tek tarif vermede cimri davrandıklarını söyleyebilirim. Bak iyi aklıma geldi. Kayserili hanımlar her ne hikmetse yaptıkları güzel şeylerin tarifini paylaşmayı pek sevmiyorlar. Israr etme diye de “yiminli tarif, yiminli yiminli” diye kestirip atıyorlar. Bir yemin etmişler ki hayatta dönemezler. Nasıl bir yeminse artık.
Yıllar önce bir kere yine Kayseri’yi ziyaretim sırasında şahane bir börek yemiştim. Hâlâ unutamam. Müthiş bir şeydi. Sahibine yalvardım tarifi ver diye “Yok valla yiminli, yiminli” dedi de başka bir şey demedi. Ya ben de yeminler ettim, kimseye vermem diye, araya eş dost girdi, “Kız zaten uzakta, yapsa da buradakilerin haberi olmaz, zaten onun böreği seninkine uymaz,” diye diller döktüler de ikna ettiler. Hanımefendi lütfetti de kozmik odasında sakladığı çok gizli tarif defterini çıkardı. Sayfalarını görmeyeyim diye uzaktan uzağa okuyarak tarifi yazdırdı. Kesin eksik vermiştir diye şüpheleniyordum ki daha beteri oldu! Yazıp çantama kaldırdığım tarif akşam eve döndüğümde sırra kadem basmıştı!
Şimdi günahı boynuna, boş yere günahını almayayım ama açıkçası çantamdan tarifi çaldığını düşünüyorum. Yoksa nereye gider koca harita metod sayfası yaa! Hâlâ içimde kalmıştır o tarif. Hatırladıkça ağzım sulanır, midem salgılanır.
Sadece eş, dost mu? Valla ne yalan söyleyeyim, bir Kayserili olarak anam da çok nazlıdır tarifleri konusunda. Kesin eksik verir ki yapamayasın. Bir kere canım çok yağ mantısı çekmişti. Daha da yeni evliyiz. Bir yağ mantısı yapayım, hem isteğimi bastırırım hem de kocam hünerlerimi görür dedim. Tabi tarif yok. Anama telefon açtım. Tarif aldım. Su, un, tuz, maya dedi. Dediği gibi yaptım ki taş kaya. Dişini kırıyor yiyenin. Benim adam da çekiçle, penseyle falan uğraştı ama yiyemedi tabi. Çok moralim bozuldu. Annemi geri aradım. “Anne bu çok sert, yenmiyor,” dedim. “Aaa neden, hamuruna yağ koymadın mı?” dedi. “Yooo,” dedim, “Demedin ki.” “İyi de yağ koymadan olur mu?” dedi. “Sen şimdi yoğurt da koymamışsındır, bir de yumurta kırsaydın keşke” Haydaa! Düşünün diğer tariflerini.
Neyse efendim, yalan yanlış tarifleri internetten tamamlayarak falan hayatıma devam ediyordum. Ta ki oğlumu büyütene kadar. Oğlum tonton anneanne mantısını yeme ayrıcalığına kavuşmuş fanilerden biri. Çok da sevdi. Ben de öyle olunca evde bir iki kez denedim. Sonra baktım öyle kulaktan dolma, gözden görme bilgilerle olmuyor, Kayseri’ye tonton anneannenin yanına staja gittim.
Tonton anneanne on beş, on altı yaşından beri mantı yapar. Büyük ustadır kendisi. Gidince mantıyı öğrenmek istediğimi söyleyince çok sevindi. Ama uzun süre fırsat bulamadık başına geçmeye.
Derken bir gün anneanneme çok becerikli ev hanımları geldi. Anneannem onlara benim de İstanbul’da mantı yaptığımı falan söyledi öğünerek. Tabi yaptığımı görmediği için övünmesi bedava. Kadınlar hayret ettiler. “O hamuru nasıl yoğurdun?” dediler. “Ne var ki onda?” dedim. Hayran kaldılar yemin ederim bana. Dediklerine göre kaç yaşına gelmişler, bir kere bile mantı hamuru yoğurmamışlar. Üstelik ne becerikli hatunlar. Benim de göğsüm kabardı. Şımardım.
Ertesi gün o gazla anneanneme artık hamur yoğurmanın vakti geldi dedim. Bebeleri uyuttuk ve hamurun başına geçtik. Ve ben mantı hamuru yoğurdum deyince kadınların niye gözlerine fener tutulmuş kedi gibi bana baktıklarını anladım. Benim yaptığım hamurun mantı hamuruyla uzaktan yakından bir alakası yokmuş be! Sadece isim benzerliği. Gerçek mantı hamuru dedikleri şey beton gibi bir şey. İçine o kadar az su koyuyorlar ki. Ha yumrukluyorlar ha yumrukluyorlar. Sonra da yumuşasın diye dinlenmeye bırakıyorlar. Bir garip iş. Azıcık daha su koyup kendileri niye yumuşatmıyorsa. Öşbelik işte.
Sonra yumuşamış olmasına rağmen hâlâ betondan çok farkı olmayan hamuru bir açıyorlar ki inanamazsınız. Yeminlen anneannemin omuzları kıtırdıyordu açarken. Kocaman açılan hamur kesilmek için üst üste kıvrılıyor. O kadar sert ki hamur, yapışmak aklına gelmiyor.
Sonra hamuru kesiyorlar. Anneannem ben de dolduracağım için XL kesti. normal boyutu XS. Sinek kadar bir şey.
Tabi bir de iç konusu var. Ben rondoda çekmiştim. Rondo falan kullanılmıyor kardeşim, soğan sulanmasın diye. Satırla doğradı anneannem. Önce soğan ve mis kokulu reyhan. Ardından da kıyma eklendi. Yine sulanırsa suyunu kuruluyorsunuz. İç ıslak olursa mantılar yapışırmış. Biraz da kırmızı biber, tuz.
Bütün bunlardan sonra hâlâ hayattaysanız doldurmaya başlıyorsunuz. Doldurması da açması kadar zor. Bir kere şeklinin benim yaptığım şekille alakası yok. Yeni şekli öğrenene kadar çatladım. Böyle doldurulurmuş mantı, yantiri yantiri:
Mantıları kaynayan suya atıyorlar. Pişince tereyağlı salçalı sos tencereye dökülüyor. Suyunu süzmek yok. Tabaklara da sarımsaklı yoğurt ve sumak. Oyy harika bir şey vallahi. Tüh son halinin resmini çekmemişim.
Ama tabi siz şimdi “İyi de ölçüüüüü” diye bağıracaksınız. Bir Kayserili olsa bunu hayatta söylemezdi. Ama ben sizin için ajanlık yapıp müthiş Kayseri mantısının çok gizli tarifini anneannemin ağzından almayı başardım. Ahan da aynen şöyle:
“Ölçü mölçü yok gadasını aldığım. Horantana göre yapacaksın.
1 yımırta
karer un
ızcık su
bi çinke tuz
içesine yuğur
dölecik aç.”
Bu kadar!
Afiyetle yiyin!
sen çok tatlı bişeysin secce. gizli mizah kahramanımızsız. önceleri bu kadın ne yapıyor çocuklara falan diyordum da. sonra kafayı sıyırmamak için işi absirdlüğe vurduğunu anladım.
okuyoruz da yarum yapmıyoruz ya hani.
bi yorum atayım dedim
ellerine sağlık…..
çok tsk ederim hocam:)
off canım çekti yaaa…ee şimdi yoğurabilecekmisin hamuru..ne dersin deneyelim mi bulaşmayalım mı:)))
bulaşma:) canına yazık
Kendimden utandim bu mantiysa benim yaptigim ne ola
ben de utandım valla şirin.
o degil de oglan tonton anane mantisindan sonra senin cakma mantiyi kabul etmez dekazan kaldirirsa seyreyle gumburtuyu :))
Sana bayiliyodum hemseri oldugumuzu ogrendigimden beri daha cok bayiliyorum
Kayserili lerin tarif gizleme olayi harfiylen dogru okuyunca direk aklima annem geldi ya 😉 harikasin allah sana 10 kaplan gucu versin canim benim;))
çok tşk ederim
Ooof ooof Secce Canan Karatayın izinden giden bana bu yapılır mı bea. Annem istanbul da gelsin vallaha hemen yaptırıcam mumbar bir mantı iki tabi sizin mantılar gibi olmaz ama anne mantısı sonuçta 🙂 ama dillerine ellerine sağlık ne güzel anlatmışsın
Sevgiler
Asude
Ah Secce annem de Mardin’e gelmişti yanıma. Bir komşum Kayseri mantısını öğrenmek istediğini söyledi teyze ille ben yoğurayım diye tutturdu. Ben işteyken bunlar beraber mantı yapmışlar. Eve bir geldim arkadaşım Aysun yorgunluktan bitap düşmüş, diyor bu ne beton mübarek kollarım koptu, annem diyor mantı hamuru böyle olur hatta sen kolay yoğur diye suyunu fazla bile koydum 🙂
Anneannenin tarifinin de yiminli tariften bi farki yok hani 🙂 Hamur kuru ve hic yapismiyorsa kapatmasi cok zor olmaz mi?
yok ilknur ilginç ama zor olmuyor. bi de kurumasın diye üstünü örtüyorsun yaptıklarının. sert ama kuru değil
hayatımda bu kadar güzel bir mantı tarifi duymadım çok hoş sun ama çok canım çekti çok severim minik minik ohh ne kadar güzel… diyete başlamış biri olarak bir diyet molasımı versem bilemedimkii:((
” Olcu molcu yok gadasini aldigim, horantana gore yapacaksin ” :)))) Bizim evin horantasida mantiyi hortum gibi emdiklerinden :p yapmaya korkuyorum ayol :))) bi de ben annemlerden daha yumusak yoguruyorum hamuru.Zaten bu kadin milletide bir garip anacim ! iki tabak manti yiyecez diye bu ne caba :)))))
Bugun accayip moralim bozuk.Acep sinirimi manti hamurunu yumruklayarak mi atsam ? :p
selcen abla benim kaynanam da kayserili.geçenlerde misafir geldiklerinde yaptık beraber.daha doğrusu o yaptı çoğunluğu.biz doldurma kısmına yardım ettik. Poşetin içine koyup ayağıyla çiğneyerek yogurdu.orda öyle yapıyorlarmış 🙂
Bu gece ruyamda satirla soganlari ve kiymayi kiyiyordum :))))) Bugun bu tarif yapila ! 🙂
bende %100 kayserili olarak anaannenin ellerinden öpüyorum, Allah sağlıklı uzun ömürler versin canım…keşke benim üçüzlerde anaannemin mantısının, közde bişirdiği su böreğinin, sobada yaptığı bazlamasının tadına bakabilselerdi, Rabbim mekanını cennet eylesin, çok marifetliydi..
ah canım :((
bu yazının başında “DİKKAT HAMİLELER OKUMASI SAKINCALI OLABİLİR” uyarısı eksik. hamile bir bayan olarak çok canım çekti. şimdi kim bana mantı yapacak offff 🙁
Kayserililer bu kadar mı güzel anlatılabilirdi, hele o ananenin şivesi, gözümün önüne bizim akrabalar geldi… yazılarınızı okurken gülmekten gözümden yaş geliyor, Allah razı olsun, ne güzel yazıyor, gülümsetiyorsunuz 🙂
kayserili olarak kayseri mantısının beni güldüreceği hiç aklıma gelmezdi doğrusu
Selamlar olsun Selcen Bacim,
Seni teeeee dunyanin ote ucundan takip edenlerden biriyim ben de, Avustralya’dan kim beni takip ediyor ki diye aklindan gectiyse diye bi yazayim dedim. Ben seni ikiz bebe muhabbetinden degil su yukardaki manti tarifinden buldum ilk. 🙂 % 50 de olsa memleketlim oldugunu ogrendim ondan. (Bu arada ben anneannenin tarifini cok iyi anladim, zaten kac kere gordugum sey bana ne yapmam gerektigini hatirlatti, mantiyi yaptim afiyetle yedik herifimle 🙂 )
Efendim manti tarifini uzerine artik yurdum teyze muhabbeti ozlemimi dersin bilemem sardirdim senin bloga. Daha bebem beligim falan da yok ama haftalardir senin blogu okuyup duruyorum, arada bir is yerindeyken cay kahve icerken falan da okuyorum, sanirsin Hatice Ablanin gunune gelmis de dedikodu dinliyorum hesabi nasil bi seviyorum anlatamam. Turkiye’deyken bir kere (cocukken annemin goturdukleri haric) gune gitmisligim yoktur. Iste gurbet adami bu hallere dusuruyor heralde, sen ODTU’lerde muhendislik oku, yumurtadan cikip kabugunu begenmez modu gidiyorum len ben buralardan de sonra da iki senede bu hale gel. 🙂
Velhasili kelam, su gectigimiz haftalarda en bastan baslayip okudum blogunu, senin bebeleri bir de ben buyuttum anlayacagin. 🙂 Eee sen de cene cok daha da bitiremedim. Bi “upto date” olayim da oyle yazayim diyordum ama seni kesfetmeme sebep yaziya gelince dayanamadim. Seni keyifle okudugumu bilesin istedim.
Takipteyim yani,
Selametle…
çook tşk ederim. hep beklerim 😉
Ha haa tariften ziyade anlatisiniza bayildim babaanne marifetliymis e sende sebeplenmissin yapsanda ogrwndin artik manti yapitorum hamur yoguruyorum dersin 😉 afiyet olsun yapan yiyen herkese banada kolay gelsin 🙂
Normal un su tuz üçlemesiyle yapardık ama bu tarifi denicem şimdi. sağolun, bu arada tarifi büyük bir keyifle okudum sevgiler…..
sevgicim, sen bu yazıyı okurken ben mantıyla cebelleşiyordum. acayip bi tesadüf oldu 😉 şaşırdım
ben tarifi tam anlayamadım açıkçası. un su tuz yumurta ile yoğrulmuyor mu?
evet, aynen öyle.
yoğurt sıvı yağda mı giriyor yani?
sıvı yağ yok. sarımsaklı yoğurt sonradan ekleme
Canım sende gerçekten kayseri tarafı var azıcık azıcık çaktırmadan sır saklamışşın gibi geldi bu müthiş tarifde ama annaneciğinin ve senin ellerine sağlık biz bu hamuru yoğuramak da, sonunda can suyunu unutmasınlar bir bardak, sulu ( yani kızıl ) yiyeceklerse özellikle diye eklim istedim kızmazsan:)
can suyuuuu…. bak şimdi ışık yandı beynimde. teşekkür ederim.
Bu bana ağır geldi, yapamam. Ama tarhanayla olan maceramı yazdım, bakmak ister misin? 🙂
Deli Secce. Seni seviyoruz. Daha sık yaz.
http://www.annekalbim.com/bizimkisi-bir-tarhana-hikayesi/
oo tarhana ben de seneye deneyeceğim inşallah. iyi oldu yazı. hemen bakıyorum teşekkürler
Gül gül öldüm :)))
🙂
Gerçek kayseri mantısına su hiç girmez, her 1 su bardağı una 1 yumurta konulacak. Diğer her şey yukarıda anlatıldığı gibi. Tavsiyem hamura elinizi bulaştırmışken fazla yapın kalanı erişte kesin, kurutun. Bir daha marketten makarna asla yemezsiniz.
ooo hiç susuz. aman allahım!
Bende bir kayserili olarak gülerek okudum yazıyı.harika anlatmışın.süperrrr
♥️
Secce bacım tarifi tekrar okudum. Tüm yorumları okudum. Bugün yapacağım inşallah. Ama şu su olayına anlamadım. Yarım bardak mı koysam 1 bardak mı? Bir de öğlen yapsam akşam pişirsem olur mu? Yetiş bacım yardımmm
ne yarımı ne biri, mini minnacık koyuluyor. yavaş yavaş, yoğurdukça